Opdracht 2: op één lijn komen
Dilemma: wel of niet autorijden?
De weg niet meer weten. Op de snelweg te vroeg of te laat invoegen. Wanneer weet je of autorijden voor iemand met dementie nog verantwoord is? Bekijk onderstaand fragment tot minuut 1.10.
Het verhaal van Jan
Jan heeft al 50 jaar zijn rijbewijs, maar ook Alzheimer. Aan zijn rijvaardigheid mankeert het niet, wel aan zijn rijbekwaamheid. Zijn vrouw vindt dat hij moet kunnen blijven autorijden, zijn zoon vindt het onverantwoord. Hoe ga je hiermee om?
Opdracht
Verplaats je in de persoon met Alzheimer, Jan, wiens rijbewijs en auto ontnomen dreigen te worden.
- Hoe voelt dat voor jou?
Verplaats je vervolgens in de partner en in de zoon.
- Hoe voelt dat?
- Welke belangen ontdek je bij Jan, zijn partner en de zoon?
- Hoe ga je met hen op zoek naar alternatieven?
De professional uit het volgende filmpje krijgt een echtpaar aan het praten over hun behoeften en zorgen.
Ons gedrag en onze beslissingen worden gestuurd door emoties en onderliggende overtuigingen, waarden en motieven. Vaak nemen we besluiten op basis van emoties. Zoals in onderstaande ijsberg is afgebeeld, kan een ander vaak niet zien wat zich onder de waterlijn van de ijsberg bevindt. We doen vaak aannames over elkaar, zonder goed te luisteren wat de ander wil en beweegt. De ander voelt zich daardoor soms minder begrepen. En kan averechts reageren op jouw voorstellen voor beslissingen die genomen (moeten) worden.
Door hierover in gesprek te gaan verken je wat een bepaalde beslissing voor iemand betekent, welke emotie dat oproept en wat ‘onder water’ speelt. Tegelijkertijd laat het voorbeeld van het autorijden zien dat je ook te maken krijgt met grenzen aan zelfregie bij dementie.
Bekijk het filmpje van Hogeschool Windesheim dat het belang en de complexiteit van gezamenlijke besluitvorming bij dementie laat zien.
Noteer wat jij meeneemt uit deze opdracht voor gesprekken die je deze week hebt. Hoe ga jij vragen naar wat de verschillende mensen denken en voelen over een bepaalde situatie?
Meer informatie
- Beslissen als samenspel (pdf) – artikel over gezamenlijke besluitvorming bij dementie. In de laatste alinea ‘stap voor stap’ lees je een casus hoe je vanuit verschillende perspectieven op één lijn kunt komen
- Kennisclip van Hogeschool Windesheim over de acht kenmerken van gezamenlijke besluitvorming bij dementie