home / ‘Een grotere bekendheid van dementie verkleint de schaamte’

‘Een grotere bekendheid van dementie verkleint de schaamte’

Kennis en bewustwording van dementie vergroten bij vrijwilligersorganisaties

Esther Anker en Rik Wisselink, beleidsadviseurs sociaal domein, van gemeente Alkmaar en Cindy Brink, regiomanager bij Geriant, spraken met elkaar en Dementiezorg voor Elkaar was erbij om geleerde lessen te noteren. Alkmaar zet in op de verbinding tussen de zorg voor mensen met dementie en hun mantelzorgers én het vrijwilligers- en welzijnswerk door scholing te organiseren en partijen met elkaar te verbinden. Zorgorganisatie Geriant speelt een belangrijke rol in het delen van kennis.

Gemeente Alkmaar vroeg Geriant 1,5 jaar geleden een rol te spelen in de ontwikkeling om een dementievriendelijke gemeente te worden. Vrijwilligers van Humanitas tot wijkverpleegkundigen namen deel aan de kick off. ‘Zo zijn we gestart met het vormen van een netwerk van organisaties rond mensen met dementie,’ vertelt Esther. Nog twee bijeenkomsten volgden waarin ook ondernemers en brandweer waren vertegenwoordigd. ‘We hebben bewust geen formele structuur. We zien dementievriendelijk meer als een beweging die we als gemeente op gang helpen door organisaties en activiteiten aan elkaar te verbinden.’

Kennis vergroten bij vrijwilligersorganisaties

Geriant organiseert scholing voor gesubsidieerde vrijwilligersorganisaties. Cindy Brink: ‘We vergroten de kennis over dementie bij onder meer buurt- en wijkcentra. De scholing is maatwerk. Het gaat om vrijwilligers en beroepskrachten zoals de voorzitter van de klaverjasclub of de medewerker van de voetbalkantine. We geven uitleg over dementie en welke gevolgen het voor iemand kan hebben. Ook gaan we in op wat je kan doen voor iemand met dementie tijdens je werk of bij een activiteit.’

Ouderkamers

‘Op scholen geven we via de ouderkamers voorlichting. Scholen zijn enthousiast en willen ook iets doen. Vooral mensen (moeders) met een migratieachtergrond wonen deze voorlichtingsbijeenkomsten bij. Dit is niet bewust zo gekozen, maar het levert wel wat op,’ licht Esther toe. Voor komend jaar is de wens om koren, reguliere sportverenigingen, culturele instellingen maar ook medewerkers van winkels en openbaar vervoer te scholen. Hiervoor wordt ook samengewerkt met bijvoorbeeld ondernemersverenigingen.

Vergroten bewustwording

Rik: ‘Je hoopt dat op deze manier dat mensen meer terecht kunnen in de buurt- en wijkcentra. Dat er meer begrip is en er nog heel veel dingen wel kunnen.’ ‘Openheid helpt het taboe te doorbreken. Een grotere bekendheid, verkleint hopelijk de schaamte. En dat er veel meer mensen zijn die ook met dementie te maken hebben. Nu zie je toch vaak dat mensen zich terugtrekken uit sociale situaties. Ze gaan niet meer naar de tennisclub uit angst dat het fout gaat,’ licht Cindy toe.

Leernetwerken

Aanvankelijk was het idee om gemengde scholing te organiseren waarin meerdere groepen door elkaar zaten, maar dit bleek logistiek onhaalbaar. Onlangs organiseerde Geriant een uitwisseling waarin werd gevraagd mee te denken over wijkgerichte opvang voor mensen met dementie. Naast contactpersonen van de wijk- en buurtcentra, namen ook andere professionals deel aan het gesprek, zoals zorgaanbieders met dagbehandeling en een leerwerkbedrijf. ‘Heel inspirerend! Er gebeurt zoveel, maar mensen weten het gewoon niet van elkaar. Verschillende eilandjes waarin het toch niet vanzelfsprekend is om elkaar op te zoeken. Maar ook het bereiken van mensen voor je activiteit. Met elkaar delen hoe je zoiets aanpakt,’ vertelt Cindy.

Knooppunt dementie

Rik: ‘Sinds het eerste moment, tijdens Wereld Alzheimer Dag vorig jaar, is de bal gaan rollen. Er gebeurt veel in de stad. Nu is het tijd voor de volgende stap: hoe blijft die bal rollen? Voor ons als gemeente speelt de vraag: hoe zorg dat je er een netwerk ontstaat dat zichzelf onderhoudt? De kracht ligt bij organisaties en wat zij voor elkaar kunnen betekenen. Het koppelen is onze meerwaarde. Maar ook het borgen van die opgedane kennis met betrokken partijen.’ ‘Nu zijn er veel losse initiatieven en de kunst is om hier meer samenhang in te krijgen. Mogelijk kunnen het knooppunt dementie en het slimmer zorgnetwerk hierin een rol spelen. Onlangs opende Alzheimer Nederland het eerste fysieke knooppunt dementie in een wijkcentrum. Hier kunnen mensen laagdrempelig binnenlopen met hun vragen, maar ook kennismaken met andere activiteiten in het wijkcentrum. Daarnaast zijn veel organisaties betrokken bij het slimmer zorgnetwerk. Verschillende thema’s zoals dementie kunnen we hieraan koppelen, en daarnaast mogelijk meer verdiepende bijeenkomsten zoals de uitwisseling die Geriant onlangs organiseerde,’ vult Esther aan.

Tips uit Alkmaar

Houdt de persoon met dementie, voor wie je het doet, voor ogen. Hierin is ook de mantelzorger belangrijk.
Benut bestaande netwerken, tuig geen nieuw netwerk op. Denk hierbij breed zoals sport, musea, ondernemers etc.
Werk samen met organisaties die de expertise hebben en erken elkaars expertise.
Sluit aan bij de communicatiekanalen die voor mensen met dementie en hun omgeving logisch zijn, zoals regionale en huis aan huis kranten. Laat de informatie zoveel mogelijk op één plek samenkomen.
Heb een lange adem. Partijen hebben tijd nodig om elkaar te leren kennen en te vertrouwen in de samenwerking.
Investeer als gemeente, dit vraagt een bestuurlijke én ambtelijke commitment.
Steek je licht op bij andere gemeenten door deelname aan regionale en landelijke bijeenkomsten van Alzheimer Nederland en de leerkring dementie voor gemeenten die Dementiezorg voor Elkaar organiseert; leer en inspireer elkaar!