Bijeenkomst dementiezorg voor migranten (verslag)
Het percentage migranten in de maatschappij komt nog niet overeen met het percentage migranten in de zorg. Onderzoeken geven aan dat het percentage migranten met dementie hoog is. Dit zorgt voor vraagstukken rondom de dementiezorg voor migranten. Welke taak geeft dit aan zorgorganisaties? En welke rol heb je dan als bestuurder?
Tijdens de bijeenkomst dementiezorg voor migranten op 25 oktober 2018 lieten bestuurders van zorgorganisaties zich inspireren. Inspiratie kwam van twee collega-bestuurders, Frédéric Lauscher en Jan Kees Metz, die al jaren dementiezorg aan migranten bieden en van lector innovatie ouderenzorg, Carolien Smits. Robbert Huijsman zat de bijeenkomst voor.
- Zet mantelzorgers in als trainer voor professionals. Zij kunnen de professionals een hoop leren over hun cultuur (en partner of ouder).
- We laten zien wat de meerwaarde van een verpleeghuis of dagbesteding is ten opzichte van de verzorging door mantelzorgers thuis. En dit (met een lange adem) blijven vertellen en laten zien.
- Zet medewerkers in als ambassadeur om mensen uit hun netwerk voorlichting te geven over zorg en ondersteuning.
- Er zijn trainingen beschikbaar voor cultuursensitieve communicatie en de inzet van instrumenten als het cultureel interview.
- Eten is erg belangrijk en het verbindt ook mensen.
- Zoek verbinding door verschillende typen sport of andere activiteiten te organiseren.
- Zet casemanagers in die gespecialiseerd zijn in het ondersteunen en begeleiden van migranten.
- Wekelijkse intervisie tussen professionals waarin open wordt besproken over dilemma’s tijdens het werken volgens de missie en visie van de organisatie helpt in het uitdragen van de waarden van de organisatie.
Focus op goede ervaringen (in de kleine dingen)
Frédéric Lauscher (bestuurder bij zorgorganisatie het Frankfurter Verband in Duitsland) legt in zijn organisatie de focus op welzijn en diversiteit. Lauscher: ‘Het gaat om het aansluiten bij dingen die mensen blij maken. Ervoor zorgen dat iemand meer positieve dan negatieve ervaringen op een dag heeft’. Identiteit is een goed startpunt om aan te sluiten bij iemands behoeften. Een identiteit bestaat uit culturele achtergrond maar ook uit gender, religie, sociale status en andere demografische gegevens. Het is dus belangrijk om je breed te laten informeren over de identiteit van een persoon. Kleine aanpassingen helpen vervolgens om iemand thuis te laten voelen. Eten maakt bijvoorbeeld een belangrijk onderdeel uit van deze aanpassingen.
Een andere succesfactor in de organisatie is de diversiteit aan culturele achtergronden van de werknemers. ‘We vragen professionals om (waar mogelijk) hun kennis en ervaring met verschillende culturen in te zetten en collega’s te onderwijzen. Maar pas op voor claimen’, waarschuwt Lauscher. Het inbrengen van de eigen cultuur kan ook doorslaan en mensen tot de ‘eigen groep’ proberen te trekken. Professionals moeten daarom ook echt in eerste instantie professional zijn en alle culturen kunnen accepteren en in de tweede plaats hun ervaringsexpertise in kunnen brengen.
Op de vraag welke rol hij als bestuurder heeft, antwoordt Lauscher; ‘Je moet altijd voor ogen houden waarom dit gedachtegoed belangrijk is. En je moet dit uitstralen in al je beslissingen en gedrag. Als je investeert, krijg je er een hoop voor terug. En wat mij betreft kwam het resultaat gemakkelijker dan ik had verwacht.’
De kracht van de mantelzorger als ambassadeur
Carolien Smits (Lector innovatie ouderenzorg bij Windesheim) deelde ervaringen uit het onderzoek waarin zij in co-creatie met mantelzorgers aan de slag ging met het vraagstuk wat mensen met een migratieachtergrond belangrijk vinden in de zorg. Hier ontdekten ze, naast de onderzoeksresultaten, ook de kracht van de mantelzorger als ambassadeur. Mantelzorgers kunnen ontzettend helder en duidelijk aan professionals uitleggen waarom het belangrijk is om kleine aanpassingen in de zorg te maken voor oudere migranten. Ook zijn ze een belangrijke ambassadeur in de eigen gemeenschap. Ze kunnen een lans breken in het eigen netwerk om toch professionele zorg in te schakelen. Een geleerde les van Carolien is onder andere dat je mantelzorgers wel echt aan moet blijven moedigen om hun waardevolle inbreng te leveren. Anders nemen anderen het overleg snel over.
Een lange adem en veel ambassadeurs
‘We hebben nu een fantastisch huis met verschillende cultuurspecifieke afdelingen. Maar de aanmeldingen kwamen niet vanzelf’, aldus Jan Kees Metz, bestuurder van het Wereldhuis in Boxtel. Mensen met andere culturele achtergronden zijn ontzettend moeilijk te bereiken. Daar moet je ontzettend je best voor doen. Activiteiten die wij ingezet hebben zijn:
- Contact zoeken met andere organisaties met expertise op deze vraagstukken zoals NOOM.
- We hebben medewerkers met een migrantenachtergrond ambassadeur gemaakt. We geven hun tijd om voorlichting te geven in netwerken vanuit andere culturen zoals moskeeën, theehuizen of buurthuizen.
- We investeren veel in voorlichting voor mantelzorgers om uit te leggen wat dementie is en wat professionele ondersteuning hierbij kan betekenen. Hierbij moet je echt de meerwaarde van professionele zorg ten opzichte van informele zorg zichtbaar maken.
Daarnaast zijn er in de eigen organisatie een hoop ‘quick’ wins. Zo is het heel belangrijk om respect te tonen naar ouderen en geestelijk verzorgers te betrekken bij de organisatie. En met een grote gezamenlijke keuken waar families gezamenlijk kunnen koken en feestvieren kom je al een heel eind.
‘Als bestuurder probeer ik ook een voorbeeld hierin te nemen. Je wilt zelf uitstralen wat je ook in de organisatie wilt terug zien. Ik probeer ook ruimte te bieden voor pionieren en leren van andere netwerken.
Afsluiting
De aanwezigen gaven aan het prettig te vinden samen met andere bestuurders van gedachten te kunnen wisselen. Deze bestuurdersbijeenkomst was de eerste van een drieluik waarbij we vraaggericht werken. Bij de afsluiting gaven de aanwezigen aan een vervolg te willen voor hun middenmanagement. Het zal dan moeten gaan over concrete handvatten. Ook gaven de aanwezigen aan de laatste bijeenkomst weer deel te willen nemen en dan samen met het middenmanagement. Doel van de laatste keer is samen sparren over een implementatieplan.
De presentatie van de middag vindt u hier.
Vraag gratis ondersteuning aan
Heeft u vragen over dementiezorg voor migranten? Zoals:
- Hoe kunnen we een goed werkend regionaal netwerk tot stand brengen?
- Wat kunnen we in onze organisatie doen om dementiezorg voor migranten te verbeteren?
- Wat zijn de do’s en don’ts in het geven van huiskamervoorlichting aan migranten ouderen met dementie?
Hier vindt u meer voorbeelden van ondersteuningsvragen die Dementiezorg voor Elkaar heeft beantwoord.