Beleidshulp gemeentebeleid in de maak – doe mee!

Dementiezorg voor Elkaar werkt aan een beleidshulp voor gemeenten. Deze beleidshulp of toolkit wordt met gemeenten en partijen uit het dementieveld ontwikkeld. Wil jij meedenken? Stuur een mail naar DvE-advisseur Marjolein de Meijer: m.demeijer@vilans.nl

Er zijn al diverse instrumenten in omloop, waarmee gemeenten hun dementiebeleid kunnen meten, maar er leeft een grote wens in het land om deze beter op elkaar te laten aansluiten of zelfs gelijk te maken. Op 17 juni organiseerde Dementiezorg voor Elkaar een inventariserende bijeenkomst met enkele gemeenten, zorgaanbieder Geriant en Alzheimer Nederland.

Tools voor het meten van gemeentebeleid

Sten Gelissen, werkzaam als projectmedewerker bij Movisie, licht tools toe waarmee gemeenten hun dementiebeleid kunnen meten (inzicht krijgen of evalueren):

• Regio Monitor Noord Holland Noord
• Ontwikkelinstrument Dementievriendelijke Gemeente
• De Dementieproofmeter 2015
• Dementiescan Alzheimer Nederland

Plannen voor een beleidshulp

Sten: ‘Nu willen we een beleidshulp ontwikkelen, bijvoorbeeld in de vorm van een toolkit, die aanvullend is aan de reeds bestaande tools en tevens nog een stapje verder gaat zodat gemeenten op heel praktische wijze aan de slag kunnen met het dementiebeleid van hun gemeente’.

Dementiezorg voor Elkaar zoekt gemeenten die willen meedenken over de beleidshulp. Heb je interesse? Stuur een mail naar Marjolein de Meijer: m.demeijer@vilans.nl

Brainstorm over vorm en inhoud

De thema’s waarvoor de gemeente verantwoordelijk zijn komen aan de orde. Dit zijn de thema’s die ook in de vragenlijsten en besproken tools zijn opgenomen. In twee groepen is tijdens de bijeenkomst nagedacht over de vorm en inhoud van de beleidshulp/toolkit.

Dementiezorg voor Elkaar-adviseur Marjolein de Meijer over het gesprek aan haar tafel: ‘In de beleidshulp is aandacht voor inhoud en proces. Daarnaast moet de beleidshulp inspirerende voorbeelden bieden. Hoe doen andere gemeenten het? Dat is leuk én handig om te weten. Bijvoorbeeld als het gaat om de samenwerking met een zorgverzekeraar.’

Draaiboek voor verbetering

Een van de suggesties is dat de beleidshulp ook een draaiboek aanbiedt hoe je als gemeente het dementiebeleid kunt verbeteren. Marjolein: ‘Met wie moet je dan samenwerken? Hoe geef je de samenwerking vorm? Op welke domeinen richt je je? Wat is er al? Wat is er nodig? Het zou handig zijn, zo werd aangegeven, als de beleidshulp hier antwoord op geeft.’

Er zijn meer wensen: gemakkelijk te vinden, gratis toegankelijk, eenvoudig in te vullen en snel om te zetten in acties. ‘Dat is niet alleen handig als je als beleidsadviseur net nieuw bent en nog enigszins onbekend bent met dementie, maar ook als je al langer werkzaam bent bij de gemeente en je al langer bezighoudt met bijvoorbeeld kwetsbare ouderen,’ licht Marjolein toe.

Niet alleen feiten en cijfers

Suzanne van den Buuse vult aan: ‘In de beleidshulp staan wat mij betreft niet alleen feiten en cijfers. Maar ook tevredenheidsonderzoek en andere bronnen, zoals de focusgroep van Alzheimer Nederland. Erg belangrijk om de mensen met dementie en hun naasten te betrekken in het onderzoek en planvorming.’

‘Een vinkje zetten is niet voldoende’

Roos Scherpenzeel, adviseur van Dementiezorg voor Elkaar: ‘Als gemeente begin je, als je inzicht wilt in de effectiviteit van het beleid, met de vraag: wat doen we al? Dat kwam heel duidelijk in het gesprek aan mijn tafel naar voren. Voor het antwoord op deze vraag kun je allerlei bronnen gebruiken. Inventariseer bij je samenwerkingspartners en stakeholders. Cijfers, goede voorbeelden en trends kunnen daarbij helpen. ‘

Gedeeld eigenaarschap

Gedeeld eigenaarschap is belangrijk, zo bleek uit de bespreking, dus daar zou in de beleidshulp ook aandacht voor moeten zijn. Roos: ‘Hoe zorg je er als gemeente voor dat je niet alles naar je zelf toetrekt? Maar ook dat samenwerkingspartners aangehaakt blijven.’

Dagbesteding in 4 stappen

In de gedachtewisseling kwam het gesprek op dagbesteding. Belangrijk om vanuit mensen zelf na te denken, zo vonden de aanwezige professionals, die deels werkzaam zijn bij gemeenten. Roos: ‘Als het om dagbesteding gaat, heb je 4 stappen te zetten:

1. begin met het inventariseren van de behoeften
2. organiseer de daarbij passende dagbesteding
3. zorg dat mensen met dementie en hun naasten weten dat er dagbesteding is
4. zorg dat zij er ook kunnen komen

Passend aanbod is echt belangrijk! We hebben gekeken naar wat je als gemeente hebt te doen. Dan kun je denken aan subsidies, het scheppen van randvoorwaarden, maar ook het ophalen van signalen. Als je aan de slag gaat als gemeente, kun je starten bij het netwerk dementie of netwerk kwetsbare ouderen.’

Doen we de goede dingen?

Eerst wil je weten wat er al is, wie wat doet. Een vinkje zetten is niet voldoende: doen we de goede dingen? Doe je het minimale of maximale? Doen we het goed? En hoe goed dan? Hoe houdt je het behapbaar? Het stellen van die vragen is belangrijk. Het zou mooi zijn als deze vragen in de beleidshulp aan de orde komen. En op zo’n manier dat je als beleidsadviseur antwoord krijgt op de vraag wát je dan te doen hebt. En hóe! Hoe weet je vervolgens of je het als gemeente goed doet voor de mensen thuis? Dat is een belangrijke vraag waar de beleidshulp op een eenvoudige manier antwoord op zou moeten geven.’

Toeleiding naar de juiste informatie

Een opvallende conclusie is dat de partijen van mening zijn dat gemeenten slechts verantwoordelijk zijn voor een aantal zaken m.b.t. dementiezorg in de gemeente. Informatievoorziening over ziektebeeld géven valt bijvoorbeeld níet onder de verantwoordelijkheid van de gemeente, informatievoorziening over Wmo-voorzieningen wél. Het is echter van belang dat de gemeente zorgt voor toeleiding naar de juiste informatie, ook over het ziektebeeld. Dit komt ook naar voren in de drie besproken instrumenten. In de te ontwikkelen beleidshulp moeten we hier rekening mee houden.

Ontwikkel mee!

De komende tijd wordt er vanuit Dementiezorg voor Elkaar verder gewerkt aan de ontwikkeling van de beleidshulp. We zoeken nog gemeenten die hierbij willen aansluiten. Heb je interesse? Stuur een mail naar Marjolein de Meijer: m.demeijer@vilans.nl

Meer informatie en instrumenten voor dementiebeleid van gemeenten