Samen beslissen: 8 x waarom

Waarom zouden professionals in zorg en welzijn mensen met dementie en hun familie moeten helpen bij het bespreken van wensen en het maken van keuzes? Hetty Top, adviseur Dementiezorg voor Elkaar, geeft 8 redenen voor samen beslissen.

1. Maatschappelijke urgentie

De maatschappij gaat steeds meer uit van autonomie en eigen regie van burgers, ook van ouderen. De wens van de oudere staat centraal, professionals sluiten daarop aan. Zorg is persoonsgericht.

2. Langer thuis

Mensen met dementie wonen steeds langer thuis. De behoefte aan ondersteuning neemt toe en zorg wordt intensiever. Er ontstaan doorlopend nieuwe dilemma’s op het gebied van veiligheid, privacy en autonomie.

3. Familierelaties complexer

Families worden ingewikkelder; wie mag en kan meepraten over allerlei kwesties en de mogelijke oplossingen? Hoe doe je recht aan ieders positie?

4. Zorgstandaard Dementie

De nieuwe Zorgstandaard Dementie, die beschrijft wat goede dementiezorg en -ondersteuning is, beveelt een integraal zorgleefplan aan, noemt gezamenlijke besluitvorming als middel om dilemma’s op te lossen en geeft aan dat de casemanager dit proces coördineert.

5. In iedere fase Wet zorg en dwang

Ook in het kader van de nieuwe Wet zorg en dwang (Wzd) is samen beslissen van belang: dat komt in iedere fase van het stappenplan Wzd aan de orde.

6. Op één lijn komen met collega’s

Door kwesties samen te bespreken met familie én met collega’s, kun je als professionals op één lijn komen. Zo voorkom je bijvoorbeeld dat thuiszorgmedewerkers de deur op slot draaien, zo afgestemd met een dochter, terwijl de casemanager dementie aangeeft dat dat niet is toegestaan. Als familie, casemanager en de thuiszorg samen in gesprek gaan, kunnen zij het probleem verkennen en samen tot een haalbare en gedragen aanpak komen.

7. Autonoom, verleiden of manipuleren?

Ja, samen beslissen met mensen met dementie is soms een grijs gebied. Wanneer is er nog sprake van autonome beslissingen en wanneer gaat het om verleiden of zelfs manipuleren. Juist daarom is het belangrijk om samen tot besluiten te komen, zowel voor professionals als familie onderling. Dat waarborgt dat recht gedaan wordt aan de wensen van de persoon met dementie.

8. De aard van de ziekte

Ja, mensen met dementie kunnen niet altijd meer goed aangeven wat zij willen. Zij worden soms te lang aangesproken op denkniveau terwijl dat niet meer functioneert. Dan zijn er andere manieren nodig om erachter te komen wat voorkeuren zijn. Of mensen zijn niet meer consequent in uitspraken, of zijn vergeten dat er iets is afgesproken. Maar juist dat maakt samen beslissen dan zo belangrijk. Zo deel je de verantwoordelijkheid.