Ondersteuning bij dementie en corona
De uitbraak van het coronavirus zorgt voor veel onrust bij mensen met dementie en hun naasten. De maatregelen worden niet altijd begrepen en veel ouderen brengen hun dagen in eenzaamheid door. Wat zijn de knelpunten die nu ontstaan in de dementiezorg? En hoe kun je mensen met dementie en hun naasten zo goed mogelijk ondersteunen in deze moeilijke tijd? Lees de adviezen, tips en tools.
Tips voor psychosociale zorg bij dementie
De zorg voor mensen met dementie gaat gewoon door, er is geen andere keuze. Het is goed om stil te staan bij de consequenties voor mensen met dementie, schrijft Gz-psycholoog Maritza Allewijn in een openbare oproep. Wat kunnen we als professioneel werkers, familie, mantelzorgers en vrijwilligers in de dementiezorg doen om hun welbevinden optimaal te ondersteunen? Zij geeft 4 tips:
- Laat het gewone leven zo veel mogelijk doorgaan
- Sluit aan bij hoe iemand omgaat met problemen
- Zorg voor alternatieve vormen van contact
- Zorg voor de zorgenden: steun en waardeer elkaar
Lees de uitleg bij de 4 tips voor psychosociale zorg bij dementie in tijden van corona op deze site
Handreiking palliatieve zorg
Praktische aanbevelingen voor de palliatieve zorgverlening aan mensen met dementie tijdens de coronacrisis. Aanbevelingen voor vooral verpleegkundigen en verzorgenden. De handreiking is één van de praktische hulpmiddelen binnen de overkoepelende DEDICATED-werkwijze die onderzoekers momenteel ontwikkelen.
Gevolgen van de coronacrisis voor dementiezorg (knelpunten en aanbevelingen)
Wat betekent de coronacrisis voor de dementiezorg? Mandy Los, coördinator van het Netwerk Dementie Haaglanden, zette knelpunten en aanbevelingen op een rij. Het netwerk is één van de proefregio’s waar de nieuwe Zorgstandaard Dementie wordt geïmplementeerd. Mandy beschrijft de knelpunten aan de hand van de nieuwe zorgstandaard.
Verwachte knelpunten dementiezorg
- Op alle delen van dementiezorg neemt de druk toe en vallen nu en naar verwachting in nabije toekomst onderdelen uit door de coronacrisis. Mensen met dementie raken in een sociaal isolement en eenzaamheid is naar verwachting voor hen het grootste knelpunt.
- Naarmate de acute zorg verder belast wordt door het aantal corona-besmettingen wordt er een toenemend beroep gedaan worden op zorgprofessionals in de minder acute zorg om bij te springen.
- Daarnaast raken ook zorgprofessionals besmet met het coronavirus waardoor de capaciteit afneemt.
- Hierdoor neemt de schaarste aan zorgverleners toe en krijgen meer mensen met dementie (en hun naasten) niet de zorg en ondersteuning die zij nodig hebben.
- Op termijn resulteert dit in crisissituaties (verwaarlozing, fysieke en/of mentale crisis) waarbij een beroep wordt gedaan op acute zorg in de vorm van SEH, acute psychiatrie en crisiscapaciteit in de verpleeghuizen.
Aanbevelingen dementiezorg
- Kijk nu naar methoden voor triage om de acute zorg- en ondersteuningsbehoefte te kunnen scheiden van minder acute behoeften.
- Maak nu afspraken over hoe je de groep mensen met dementie kunt blijven monitoren zodat acute hulpvragen opgepakt blijven worden ondanks schaarste aan zorgprofessionals.
- Doe een beroep op de bevolking: maak een tekening, stuur een kaartje, bel de buurvrouw; zorg dat mensen zich minder eenzaam voelen en signaleer met elkaar nu professionals dat niet meer voortdurend kunnen doen. Bekijk de adviezen en tips om mensen met dementie te ondersteunen tijdens corona.
- Zorg voor slimme inzet van de arbeidskrachten die nu thuis zitten: triage, monitoring, administratieve ondersteuning. Hierin kunnen bijvoorbeeld paramedici een rol spelen. Zet een covid-19 helpdesk op.
Download de Memo huidige en verwachte knelpunten dementiezorg ivm corona (pdf)
Triage casemanagers dementie in crisisperiode
Stichting Transmurale Zorg (waarvan het Netwerk Dementie Haaglanden deel uitmaakt) ontwikkelde samen met zorgorganisatie Respect een triage-instrument om casemanagers dementie handvatten te geven bij het bepalen van urgentie bij casemanagement dementie. Het instrument is in grote lijnen gebaseerd op Klinisch redeneren in de ouderenzorg (Spanninga 2017) en het Omaha System.
Download de Notitie triage casemanagement dementie in crisis (pdf)
Tips bij dementie en corona voor thuis of in het verpleeghuis
Bij mensen met dementie zijn maatregelen rond isolatie extra lastig. Voor hen is lastig te begrijpen dat ze op een kamer moeten blijven. Dergelijke maatregelen kunnen ook extra weerstand of agressie oproepen bij mensen met dementie en dwaalgedrag. Per individuele casus zal een zo’n goed mogelijke oplossing gezocht moeten worden.
Bekijk de tips op Dementiezorg voor Elkaar
Omgaan met mensen met dementie tijdens corona
Veel mensen met dementie volgen het nieuws of krijgen toch iets mee van de gebeurtenissen. Dit kan gevoelens van angst en onrust oproepen. Alzheimer Nederland wijst op het risico dat een onrustig gevoel bij iemand blijft hangen, terwijl de persoon in kwestie niet meer weet waarom hij zich zo voelt. Mensen met meer gevorderde dementie kijken meestal geen nieuws meer, maar gevoelens van onrust merken ze wel op. Lees meer op de website van Alzheimer Nederland over omgaan met mensen met dementie tijdens corona.
Door corona niet meer naar de dagbesteding, wat dan?
Ongeveer 70% van alle mensen met dementie woont thuis, grotendeels verzorgd door mantelzorgers, zoals een partner, familie of een vriend. De zorg voor mensen met dementie vraagt veel van hen. Mensen met dementie die thuis wonen, kunnen gebruik maken van dagbesteding en dagopvang. Dat ontlast de mantelzorger en draagt bij aan structuur en een zinvolle daginvulling van de persoon met dementie. Helaas zijn door de coronacrisis nu veel locaties voor dagbehandeling en -opvang gesloten. Hoe kunnen mantelzorgers en organisaties het beste met deze situatie omgaan?
Lees de tips hoe je als organisatie en professional kunt ondersteunen
Activiteiten die aansluiten bij de beleving
Ben je op zoek naar een geschikte activiteit voor mensen met dementie? Sluit aan bij de beleving van de persoon. Denk aan hobby’s, interesses, vroeger werk. Houdt iemand van muziek, verhalen of foto’s kijken? Speel daarop in. Als het lukt om zo verbinding te maken, dan hebben mantelzorgers, zorgverleners en cliënten daar allemaal profijt van. Kijk voor meer ideeën op de pagina Activiteiten voor mensen met dementie van Alzheimer Nederland.
Forum en telefoonlijn
Op het forum van Alzheimer Nederland kunnen mantelzorgers met elkaar in gesprek gaan over de situatie rond het coronavirus. Er komen vragen voorbij als: ‘Moet ik mijn naaste vertellen wat er aan de hand is?’ en ‘Mijn vader gaat toch de deur uit, wat nu?’
Wie behoefte heeft aan een gesprek of een luisterend oor kan de Dementielijn bellen. Deze is dagelijks kosteloos bereikbaar van 9.00 tot 23.00 uur op 0800-5088. Kijk voor meer tips en advies op alzheimer-nederland.nl
Afleiding voor mensen met dementie
Verhalen voorlezen, muziek, bloemen, nostalgische programma’s op tv, er zijn allerlei manieren om mensen met dementie op te vrolijken in deze eenzame tijden. Joke de Jonge, auteur van de boeken: ‘Ik weet nog goed’ en ‘Een kijkje achter de schermen’ geeft tips in haar blog Hoe geef je mensen met dementie afleiding in deze onwerkelijke tijden? Ook origineel is haar tip om te fungeren als postbode, persoonlijke boodschapper tussen twee ouderen.
Lentetip: breng een virtueel bezoek aan de keukenhof!
Praatplaat en online cursus met tips om contact te houden
De praatplaat van de Dementie academie biedt tips en adviezen voor mantelzorgers en naasten om contact te houden met een dierbare in het verpleeghuis. Het advies? Zoek creatieve oplossingen die passend zijn in de situatie. Een tip: doe een kleine verrassing bij de schone was of zet die bij de sluis, bijvoorbeeld een kaart, een foto of iets lekkers. Andere tips op de praatplaat gaan over: wel of niet vertellen wanneer je weer komt en wat er aan de hand is. En over telefonische hulplijnen en ondersteuning bij beeldbellen. Voor dat laatste kunnen ouderen terecht bij de helpdesk ‘Welkom Online’ van het Nationaal Ouderenfonds. Ga naar de website of bel 088 – 344 2000 (werkdagen 9-17u). Download de praatplaat Contact houden met een dierbare in het verpleeghuis ten tijde van Corona (pdf) of de praatplaat Thuis (mantel)zorgen voor iemand met dementie in tijden van Corona (en de handleiding).
Online cursus Dementiezorg – Contact in tijden van Corona
De online cursus voor zorgprofessionals is ontwikkeld om zorgprofessionals bewust te maken van de impact die het coronavirus heeft op de zorg aan mensen met dementie en hun mantelzorgers. De cursus of kennisbundel helpt je op weg om creatieve oplossingen te bedenken om de impact op mensen met dementie te beperken. Wat leer je?
- Wat de invloed van de corona-uitbraak is op mensen met dementie.
- Wat de psychologische effecten van de corona-uitbraak zijn en hoe je hiermee om kunt gaan.
- Wat de achtergrond is van het besluit om verpleeghuizen te sluiten.
- Wat jij kunt doen om de zorg en welzijn voor mensen met dementie in tijden van corona te optimaliseren.
Ga naar de online cursus Dementiezorg – Contact in tijden van Corona
Lees meer over de praatplaat en de online cursus op deze website
Telefoontips voor zorgverleners om contact te houden
Voor zorgverleners en vrijwilligers die met ouderen werken is het een lastige periode. Op bezoek gaan kan vaak niet meer door het coronavirus. Pharos wijst op het belang om contact te houden met kwetsbare ouderen. ‘De telefoon is daarbij onmisbaar,’ zegt Jennifer van den Broeke, coördinator van het programma Ouderen bij Pharos. ‘Zeker als het gaat om kwetsbare ouderen die zich in een achterstandssituatie bevinden. Deze mensen hebben vaak een klein netwerk, weinig geld of beheersen het Nederlands onvoldoende. Zelf trekken ze niet snel aan de bel als ze hulp nodig hebben.’
Houvast in moeilijke tijden
Een telefoontje zorgt ervoor dat zij zich minder alleen voelen. Jennifer: ‘De kans is heel groot dat jij, als professional of vrijwilliger, de enige bent die voor hen vertrouwd genoeg voelt om kopzorgen mee te delen en vragen aan te stellen. Ook al hebben ze kinderen, want veel ouderen willen hun kinderen niet lastig vallen. Het geeft houvast om in moeilijke tijden steun te krijgen van een bekende. Corona-isolement is echt een probleem nu.’ Lees meer over contact houden met ouderen en de informatiekaarten over het coronavirus in verschillende talen op pharos.nl.
Telefoontips van Pharos voor zorgverleners en vrijwilligers
- Bel op vaste afgesproken momenten
- Vraag of de oudere wil beeldbellen. Het helpt soms om een vertrouwd gezicht te zien.
- Neem de tijd voor het gesprek en praat rustig en duidelijk.
- Vraag of de oudere zich alleen of bang voelt.
- Kijk per gesprek wat de oudere wil: een gezellig praatje maken, informatie over het coronavirus of hulp (bijvoorbeeld boodschappen)
- Deel wat er in de wereld gebeurd: scholen zijn dicht, kinderen krijgen thuis les, de Koning heeft het land toegesproken, mensen klapten voor de dokters en verpleegkundigen.
- Bedenk samen wat de oudere nog wél kan doen.
