Anders kijken in Breda: themajaar dementie
VR-brillen, een challenge voor studenten, een techlab: de gemeente Breda organiseert een themajaar over dementie om de bewustwording en kennis in de stad te vergroten. DvE sprak met verbindingsmaker Marieke Beekers van de gemeente Breda over hoe zij het dementie met een toekomstgerichte benadering op de kaart zet.
‘Het triggert mij vooral dat dementie een uitdaging is voor nu, maar zeker ook voor de toekomst. We worden ouder en iedereen woont langer thuis, ook mensen met dementie. Wat betekent dat nu voor een stad en hoe gaan we hier mee om? Omdat ik geen zorgachtergrond heb, kijk ik meer als ‘gewone burger’ naar dementie. Het viel mij op dat er geen folder of ander informatiemateriaal over dementie beschikbaar was in Breda. Daar zijn we mee gestart. De folder die we nu hebben gemaakt, leidt mensen naar de website van Zorg voor elkaar Breda en het telefoonnummer staat vermeld. Zorg voor elkaar is het centrale punt waar alle zorgpartners in Breda verenigd zijn en waar iedereen met een hulp- of zorgvraag in Breda naar toe kan. Inmiddels wordt de folder veel opgevraagd en werd ik benaderd door een Turkse organisatie die de folder graag in het Turks wil vertalen. Dat is een mooi vervolg.’
Inspiratie uit Breda
Wat is er allemaal gerealiseerd?
Informatiemateriaal ontwikkeld- Kennis en bewustwording gecreëerd
- VR-brillen aangeschaft om dementie te ervaren met open-inloop en voor familieavonden
- Studenten uitgedaagd tot ontwikkelen leefomgeving dementie in 2030
- Techlab benut voor meer omzien naar elkaar
- Activiteiten bestendigd in beleid
Tips voor gemeenten
- Organiseer een themajaar om dementie een boost te geven
- Kijk met andere ogen naar je stad en redeneer vanuit toekomstperspectief en stadsontwikkeling:
- Wat betekent het voor mijn dorp en stad dat mensen met dementie langer thuis wonen?
- Betrek andere domeinen en lokale wijkondernemers hierbij. Wissel met elkaar uit hoe richten we de buurt in, hoe gaan we met elkaar om?
- De Odensehuizen en Huis van de Tijd van Tao of Care zijn mooie voorbeelden van ontmoeting en empathie.
Verbinding met openbare ruimte
‘Samen met de partners van Zorg voor elkaar ben ik gaan kijken hoe we meer kennis en bewustwording over dementie in de stad kunnen creëren. Juist ook bij de mensen die nog niet of weinig met dementie te maken hebben. Hoe kunnen we de samenleving anders inrichten om die mantelzorgers thuis te ondersteunen? De sociale benadering van Anne-Mei The inspireert me hierin. Ik wil een beweging op gang brengen. Zelf deed ik een training reframing en ik dacht hoe kunnen we ook het omzien naar elkaar vergroten. Niet alleen vanuit het sociaal domein gedacht, maar bijvoorbeeld ook vanuit de verbinding tussen zorg en openbare ruimte. Het betrekken van andere generaties vind ik ook belangrijk.’
VR-brillen
‘Om het gesprek over dementie verder op gang te brengen, schaften we acht VR-brillen aan. Met deze bril waan je je in het leven van iemand met dementie. De brillen bieden een mooie ingang om het gesprek over dementie aan te gaan met bijvoorbeeld jongeren. Er hoort een training bij zodat je het gesprek na afloop ook kan begeleiden. Elke donderdag is er een open-inloop die studenten van de Hogeschool Avans begeleiden. Bewoners, maar ook scholen komen langs. Zorgorganisaties lenen de brillen om bijvoorbeeld te gebruiken tijdens familieavonden en ze worden gebruikt bij trainingen over dementie binnen organisaties en in de wijk. ‘
Studenten en creatieve stadsmakers
‘Studenten van de Hogeschool Fontys en kunstacademie St. Joost daag ik uit om na te denken over hoe je Breda meer toekomstgericht kan maken op het gebied van dementie: hoe ziet de leefomgeving van iemand met dementie eruit in 2030? Vaak wordt gedacht aan het organiseren van ontmoeting. Meer bankjes en gezamenlijke moestuinen inrichten helpt om beter naar elkaar te luisteren. In samenwerking met Hogeschool Avans kijken we hoe we een leergemeenschap kunnen opzetten, voor na dit themajaar. Avans heeft een techlab en is geïnteresseerd in hoe we VR nog meer in de wijk benutten en hoe we de empathie kunnen vergroten.’
Beleid bestendigen
’Nu maak ik de stap om de verschillende activiteiten die we afgelopen periode in gang hebben gezet te bestendigen binnen het beleid. Ik heb contact met collega’s uit het sociale én het ruimtelijke domein, die probeer ik meer aan elkaar te verbinden. Ik probeer hen anders naar een onderwerp als dementie te laten kijken. Meer toekomstgericht, met oog voor technologie, maar ook met oog voor het ruimtelijk beleid. Zo werk ik veel samen met een collega die de inkoop doet. We kopen nu bijvoorbeeld meer respijtzorg in waarbij de persoon met dementie thuis kan blijven. Dit vergroot de variatie in mogelijkheden van respijtzorg. Maar we richten ons ook op voorlichting, zodat het ‘goede gesprek’ wordt gevoerd waardoor de mantelzorger minder snel overbelast raakt.’
‘Met de diversiteit aan activiteiten proberen we zoveel mogelijk mensen te bereiken om die bewustwording en kennis van dementie te vergroten en tegelijkertijd het omzien naar elkaar in de buurt.’
Miriam Haagh, wethouder Gezondheid, Wijkaanpak en Leren in Breda:
‘We hopen allemaal oud te worden. Maar we weten ook dat ouderdom komt met gebreken. We kunnen langzamer, minder mobiel en vergeetachtig worden. Eén op de drie vrouwen en één op de zeven mannen krijgt een vorm van dementie. Dat gebeurt niet in één keer, maar geleidelijk. Zo’n proces kan tien jaar duren. De verwachting is dat er in 2040 ongeveer 5.200 mensen in Breda wonen met een vorm van dementie. Veel mensen met dementie blijven gewoon thuis wonen. Met de zorg van familie, vrienden, buren of bekenden gaat dat vaak lange tijd goed. Maar het heeft wel grote gevolgen voor de persoon met dementie zelf én voor zijn naasten. En daarmee ook voor de stad, onze wijken en dorpen. Daarom vragen we dit jaar extra aandacht voor dementie. We hopen daarmee meer kennis over én begrip voor deze ziekte te realiseren. Zodat mensen met een vorm van dementie, net als de mensen om hen heen, nu en in de toekomst op een prettige en veilige manier langer thuis kunnen wonen.’
